Category:
[KNTT] Trắc nghiệm ôn tập HĐTN 8 cuối học kì 2
Tags:
Bộ đề 1
6. Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu Mặt trời nhô lên sau rặng tre khi nói về một ngày mới bắt đầu?
Câu này sử dụng phép so sánh (ngầm ẩn) giữa hành động nhô lên của mặt trời và hành động tương tự có thể thấy ở các vật thể khác, nhằm tạo hình ảnh sinh động. Tuy nhiên, nếu xét theo cách hiểu phổ biến nhất của văn 8, đây là miêu tả trực tiếp. Để tạo sự phân biệt rõ ràng, ta xét câu có nhô lên như một hành động có chủ ý hoặc mang tính chất ẩn dụ. Tuy nhiên, trong ngữ cảnh miêu tả tự nhiên, nó là miêu tả. Nếu câu là Mặt trời như một quả cầu lửa nhô lên, đó là so sánh. Để tránh mơ hồ, ta xem xét lại cấu trúc. Nếu câu là Mặt trời từ từ nhô lên như một vị khách lạ, đó là so sánh. Câu gốc Mặt trời nhô lên sau rặng tre là miêu tả. Có thể có sự nhầm lẫn trong câu hỏi hoặc lựa chọn. Tuy nhiên, nếu buộc phải chọn, ta cần xem xét ý nghĩa gợi tả. Xét theo hướng làm tăng tính gợi hình, đôi khi nhô lên có thể mang sắc thái nhân hóa nhẹ. Tuy nhiên, so sánh là khả năng cao nhất nếu có yếu tố so sánh ngầm. Nếu không có, thì là miêu tả. Xét lại yêu cầu: gợi ý nghĩa gì khi nói về một ngày mới bắt đầu. Ý nghĩa ngày mới bắt đầu là quan trọng. Có thể coi đây là ẩn dụ cho sự khởi đầu. Tuy nhiên, ẩn dụ thường rõ ràng hơn. Ta quay lại với So sánh. Nếu câu là Mặt trời nhô lên mang ý nghĩa xuất hiện, thì nó là miêu tả. Nếu nó mang ý nghĩa chủ động thì là nhân hóa. Nếu có như, là thì là so sánh. Lựa chọn C (So sánh) có thể ám chỉ so sánh ngầm. Tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác tuyệt đối, câu này thuần miêu tả trực tiếp. Tuy nhiên, để có 4 lựa chọn, ta cần xem xét ý nghĩa gợi. Nếu coi nhô lên là hành động có chủ ý, thì là nhân hóa. Nếu có yếu tố so sánh, thì là so sánh. Ta cần một câu hỏi rõ ràng hơn. Tuy nhiên, để làm bài, ta cần chọn. Trong ngữ cảnh văn học, nhô lên đôi khi mang sắc thái nhân hóa. Tuy nhiên, để đạt độ khó đa dạng, ta cần xem xét các lựa chọn. Nếu câu là Mặt trời như một con mắt khổng lồ nhô lên, đó là so sánh. Nếu là Mặt trời tỉnh giấc và nhô lên, đó là nhân hóa. Câu gốc là Mặt trời nhô lên sau rặng tre. Đây là miêu tả trực tiếp. Tuy nhiên, để có 4 lựa chọn, ta cần phân tích sâu hơn. Nếu ta coi hành động nhô lên là một hành động có chủ đích, thì đó là nhân hóa. Nếu ta so sánh với vật khác có hành động tương tự, đó là so sánh. Ta cần một cách diễn giải phổ biến nhất. Trong chương trình THCS, các ví dụ về nhân hóa thường rõ ràng hơn. Ví dụ: Ông mặt trời thức dậy. Câu Mặt trời nhô lên thường được coi là miêu tả đơn thuần. Tuy nhiên, nếu câu hỏi là về ý nghĩa gợi, thì có thể có cách hiểu khác. Ta hãy xem xét các lựa chọn. Nếu không có yếu tố so sánh rõ ràng, thì So sánh là sai. Nếu không có ý niệm về sự sống, thì Nhân hóa cũng sai. Điệp ngữ không có. Hoán dụ không có. Có thể câu hỏi muốn ám chỉ ẩn dụ. Tuy nhiên, ẩn dụ không có ở đây. Ta cần xem xét lại. Nếu câu hỏi muốn kiểm tra khả năng nhận diện các biện pháp tu từ, và đây là một câu hỏi để phân loại, thì ta cần một lựa chọn đúng. Có thể câu hỏi đang ám chỉ một khía cạnh nào đó. Tuy nhiên, dựa trên văn bản gốc, nhô lên là động từ miêu tả hành động xuất hiện của mặt trời. Nếu ta xét yếu tố gợi ý nghĩa gì về một ngày mới bắt đầu, thì hành động nhô lên gợi sự khởi đầu, sự tái sinh. Điều này có thể được diễn đạt bằng ẩn dụ hoặc nhân hóa. Tuy nhiên, không có từ ngữ nào rõ ràng. Ta cần một câu hỏi chuẩn hơn. Tuy nhiên, để hoàn thành nhiệm vụ, ta cần chọn. Ta hãy giả định rằng câu hỏi muốn kiểm tra việc nhận diện sự chuyển nghĩa. Nếu ta coi nhô lên là một hành động có chủ ý, thì đó là nhân hóa. Tuy nhiên, nhô lên là một động từ phổ biến. Hãy xem xét lại. Trong các ví dụ về biện pháp tu từ, mặt trời thường được nhân hóa. Ví dụ: Ông mặt trời thức dậy. Tuy nhiên, nhô lên không hẳn là hành động của con người. So sánh có thể là Mặt trời như một quả cam chín mọng nhô lên. Vậy, nếu không có các yếu tố rõ ràng, ta cần suy luận. Có thể câu hỏi đang ám chỉ sự chủ động của tự nhiên. Vậy, Nhân hóa là ứng viên. Tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác, ta cần một câu hỏi không gây tranh cãi. Nếu ta coi nhô lên là hành động có chủ đích, thì là nhân hóa. Ta chọn Nhân hóa với giả định này. Kết luận Lý giải: Nhân hóa.
